علت نم دهی بلوک ها

بلوک های نمادار تک سوراخه و بتنی (همان دیوارهای سنگی سیمانی) بسیار متخلخل هستند. حتی از آجر، سنگ آهک، گرانیت و مواد دیگر بلوک های دیواری ساختمان متخلخل تر است. با نگاهی دقیق، می توان به شکل متخلخل بلوک پی برد. حفره های کوچک سطح راهی برای نفوذ رطوبت با فشار مویرگی و ورود به داخل مواد ایجاد می کند.( تصویر 1 و 2)

تصویر 1 : نمای نزدیک از بلوک نمادار   تصویر 2 : نمای نزدیک از بلوک سیمانی

 

مخلوط مورد استفاده شامل سیمان پرتلند پودر شده، شن، ماسه وآب است. بلوک های سبک از جایگزینی پوکه، لیکا به جای شن و ماسه ایجاد می شوند. رایج ترین بلوک ها، بلوک های توخالی هستند که سبک بوده و در نتیجه نصب واجرای آسان تری دارند. بطور متوسط فضاهای خالی از سطح ناخالص 25 در صد بزرگترند. این فضاها می توانند بر اساس قوانین ساخت و ساز و مشخصاتی که تولیدکننده ارایه کرده است یک یا چند سوراخه باشند.

همانطور که در بالا گفته شد، بلوک های توخالی سبک هستند و در نتیجه به آسانی حمل و نصب می شوند و بیشتر در بخش بیرونی ساختمان به کار می روند.

 میزان تخلخل بلوک به عوامل مختلفی بستگی دارد، که به شرح زیر است:

الزامات تولیدکننده

دسترسی تولیدکننده به مواد اولیه در محدوده خود

نسبت آب به سیمان پرتلند(آب بیشتر، نفوذپذیری بیشتر)

نسبت تراکم در کارخانه های تولید ( بستگی به میزان پرس دستگاه تولیدی دارد)

"وارفتگی" (تغییر شکل) در دیوارهای سنگی سیمانی پس از تحمل بار کل دیوار رخ می دهد. وارفتگی تغییر شکل ساختار بتن تحت فشار بار تحمیلی است.

معمولا یک بلوک به مدت 16 الی 24 ساعت در رطوبت زیاد و دمای میانگین تقریبی 100 درجه فارنهایت در طی فرآیند ساخت خشک می شود. به محض اتمام مراحل تولید بیشتر بلوک ها به محل  شده و جهت ساخت دیوار چیده می شوند در حالی که فرآیند خشک شدن در جریان است. میانگین مدت زمان خشک شدن بتن بین 21 تا 28 روز است. این امر باعث می شود که بلوک ها دچار ترک های مویی بیشتر شوند و همین می تواند در بارش های شدید باران منجر به نم دادن از حفره ها شود.

ورق فلاشینگ

در ساخت یک ساختمان  علاوه بر بلوک ورق های فلاشینگ وجود دارند که ممکن است در ساخت بنا مورد استفاده قرار نگیرد.معمولا فلز، لایه کامپوزیت، و لاستیک سه نوع ماده ای است که در ایجاد مانع نفوذ آب و سیستم زهکشی در سراسر بنای دیوارها استفاده می شوند.

تیرچه

تیرچه های نگهدارنده سقف و کف که تقریبا به نیمی از فضای داخلی دیوار نفوذ می کنند باید به درستی وصل شوند تا رطوبت داخلی به بیرون تخلیه شود.

تیرچه های متداول خرپاهایی هستند که به کمک صفحات فلزی تقویت کننده در قسمت پایینی نصب می شوند تا از آسیب رسیدن به بلوک هنگام اعمال فشار جلوگیری شود. اینکار با نصب ورق ای قلاشینگ در سرتاسر دیوار انجام می شود( تصویر 4، دیواره).

تیرچه در سراسر ورق های فلاشینگ دیوار

دیوار بالکنی

دیوار بالکنی تا بالای سطح سقف امتداد می یابند و معمولا با روکش های بتنی، فلزی، سنگی، کاشی های سفالی یا تراکوتا پوشیده می شوند.در صورت وجود بلوک های سنگی، دیوار بالکنی بطور معمول  با یک سنگ جدول، بتن یا فلز پوشانده می شوند. بعضی از آنها بین جدول و سنگ دارای ورق های فلاشینگ هستند و برخی دیگر فاقد آنند. در هر دو مورد قسمت بالای دیوارهای بالکنی آب بندی شده اند تا از جمع شدن رطوبت جلوگیری شود. در صورت نصب روکش جدول بهتر است که یک آبراه در زیر روکش ساخته شود. این سیستم آبراه به تبخیر رطوبت موجود در فضای داخلی سنگی کمک می کند. همانطور که در بالا ذکر شد بلوک ها دارای فضای خالی هستند.

کاور فولادی

جهت اطمینان از عدم ورود آب به پشت لچک در بالای پی سقف، باید قسمت داخلی دیوار بالکنی ( ایزوگام) بررسی شود که شامل بررسی قسمت بیرونی دیوار بلوک سیمانی بتنی بین کاور فولادی و تیرچه است. یک لچک در امتداد زاویه پایین دیوار بالکن نصب شده است.حالت زاویه طوری ست که به ایزوگام اجازه می دهد به آرامی بر روی سقف پهن شود. مواد ایزوگام سقف از ایزوگام های حاوی آسفالت، قیر تغییر یافته، EPDM  و ترموپلاستیک ( PVC یا TPO) متفاوت است. ورق فلزی فلاشینگ باید بررسی شود تا از آب بندی مناسب درزها اطمینان حاصل شود. در بیشتر مواقع، درزگیری انجام نمی شود ( یا ضعیف اعمال می شود) و شوراخ اطراف منفذهای قلاب های اتصال اجازه می دهد تا آب به سنگ نفوذ کند.

ملات

ملات رایج مورد استفاده در ساخت دیوار بلوک های نمادار و بلوک های بتنی، ملات نوع "N" است. این مخلوط شامل یک پیمانه پورتلند، یک پیمانه آهک و شش پیمانه شن و آب است. این مخلوط، مخلوط اصلی است و در مرحله بالاتر، در برنامه های تحمل بار خارجی و داخلی استفاده می شود و حداقل مقاومت فشاری 750 psi را دارد. هنگامیکه ملات از مقاومت فشاری دیوار بلوک بتنی تجاوز کند، ممکن است بلوک ها شروع به ایجاد ترک کنند. در ماه های فصل زمستان با تغییر دما و در پی آن یخ زدگی و ذوب شدن، خسارت بیشتری وارد می شود.

توجه: تولید کنندگان، واحدهای سنگی بتنی و بلوک های نمادار بر طبق انجمن سنجش و مصالح ساختمانی آمریکا مشخص ساخته اند. ویژگیهای استاندارد بلوک های بتنی تحمل بار مهم بوده و باید  حداقل مقاومت فشاری مساحت خالص 1900 psi را داشته باشد.

استفاده از یک مخلوط ملات نازک تر در محل اتصالات قطع شده، بر طبق مفاد انجمن سنجش مصالح ساختمانی آمریکا ضروری بوده چرا که می توان از آسیب بیشتر به واحدهای سنگی و تعمیر آن جلوگیری کرد. ملات نوع O" " می تواند یک گزینه مناسب باشد. این مخلوط قدرت فشرده سازی تقریبی 350psi  و تقریبا 1000 تا 1500 psi  را در 28 روز فراهم می کند. این مخلوط شامل یک پیمانه سیمان، دو پیمانه آهک و نه پیمانه شن است. هدف از اینکار اینست که این ملات فشار وارده را تحمل کند تا خسارات وارد شده به واحدهای سنگی در آینده به حداقل برسد.

گواهی انجمن سنجش و مصالح ساختمانی آمریکا

ترک در اتصالات ملات دیوار بلوکی باعث می شود که آب حاصل از بارش های شدید به بخشهای داخلی دیوار مخصوصا به فضاهای قابل سکونت نفوذ کند. در حالت عادی، اتصالات ملات هنگام مخلوط شدن و نصب صحیح باید باعث خروج آزادانه ی رطوبت از فضای داخلی دیوارها شود.

از بین بردن ملات آسیب دیده با سنگ فرز تا عمق سه چهارم اینچ تا یک اینچ روش خوبی است به شرطی که از این مقدار کمتر نباشد.برای از بین بردن ملات از اتصالات عمودی نزدیک به قسمت های بالا و پایین در تقاطع اتصالات، جایی که تیغه گرد سنگ فرز می تواند به بلوک آسیب رساند، خودداری کرد. وقتی تیغه به یک اینچی بلوک نزدیک شدباید از برس سیمی استفاده شود. انتخاب مخلوط ملات مناسب باید با دقت مورد توجه قرار گیرد زیرا ملات فرخته شده در بازار از نظر ساختاری برای بسیاری ار کاربری های اتصال سنگ، ضعیف نیستند. وقتی بطور کامل روی دیوارها خشک شد به سرعت سفت می شود و مقاومت فشاری ملات بیشتر از واحدهای سنگی است. کیسه های ملات مخلوط شده حاوی مقادیر زیادی سیمان پرتلند هستند که پس از خشک شدن باعث ایجاد ترکیبی بسیار سفت می شود. همانطور که قبلا ذکر شد، برای تبخیر آزادانه ی رطوبت در داخل اتصالات، ملات باید نرم تر از بلوک های سنگی اطراف باشد. ملات بسیار سفت، رطوبت را از بین بلوکهای نرم خارج کرده و به آن آسیب می رساند. این بلوک ترک خورده و از بین می رود و فرصت های بیشتری برای نفوذ آب ایجاد می کند. در ماه های زمستان، رطوبت به دام افتاده در دمای پایین یخ می زند و با گرم تر شدن در ساعت های روز ذوب می شود. چرخه های ذوب و انجماد، تخریب سنگ را تسریع می کند.

توجه: هنگامی که ملات سفت شده بیش از حد محکم باشد،فشارها می توانند به بلوک های ضعیف تر منتقل شوند که در ن تیجه ترک خوردگی و جوش خوردن خراب می شوند. ملات سفت تر، ضریب انبساط حرارتی متفاوتی با بلوک های سنگی خواهد داشت، و با افزایش و کاهش دما، دو ماده حجم خود را متفاوت تغییر می دهند، بلوک های کم دوام از فشارهای بیش از حد عبور می کند. بلوک ها می توانند خرد شوند. ملات خشک شده باید خواص انقباض کم را نشان دهد. ملات کشی باید صحیح انجام شود، زیرا ممکن است عکس این اتفاق بیفتد هنگامیکه ملات دارای اتصال ضعیف منقبض می شود، شکاف های روباز، در امتداد سطوح اتصالات ملات ایجاد می شود و باعث بوجود آمدن شیارهایی در سنگ شده و فرصت بیشتری برای نفوذ آب بیشتر به آن ایجاد می شود.

نتیجه گیری

همانطور که قبلا توضیح داده شد، بلوک های نمادار و بلوک های بتنی بسیار متخلخل هستند. از همه مهمتر، استفاده از مواد ضد آب در بلوک های دیواری مانند سیلیکون ها، سیلان ها، سیلوکسان ها یا پوشش الاستومری می تواند تمامی نمای بیرونی بلوک را ضد آب کند، همین امر بیشترین اهمیت را دارد. دیوار بلوک بتنی  یا سیمانی باید بخوبی پاک شود( مثلا گردو خاک سطح نمیز شود) و با استفاده از لوله تست ریلم آزمایش شود تا میزان جذب حجم آب مجاز دیوار تعیین شود. روشهای آزمایش در چند مکان اجرا می شوند و بدین ترتیب انتخاب بهترین آب بند برای دیوار مدنظر مشخص می شود. در مرحله بعد، با نمایندگی تولید آب بند (روکش) تماس گرفته شود. از آنها درخواست شود که محصولاتشان روی دو فوت مربع از دیوار تست شود. همین کار کمک بیشتری به انتخاب مناسب ترین آب بند می کند.

مرحله سوم، حداقل سه آزمایش ریلم پس از استفاده از مواد ضد آب انجام شود. قبل از آزمایش مجدد با ریلم باید سه روز به آب بند فرصت داده شود تا خشک شود. اینکار عملکرد خوب و مقاومت آب بند را در برابر نفوذ آب مشخص می کند. هرگونه اتصاات ملا ترک خورده، خرد شده و با ملات مناسب پر می شود. پس از انتخاب آب بند، محصول با روکش مایع روی دیوار زده می شود و بنا می تواند روکش را به داخل بلوک جذب کند.

علاوه بر این، توصیه های انجمن آمریکایی در مورد آزمایش و مواد ( ASTM ) انجمن ملی سنگ بتن ( NCMA ) در مورد طراحی یک قسمت از دیوارهای سنگی بتنی باید عملی شود. توصیه های ذکر شده روشهایی را ارایه می دهد که می تواند نمای بیرونی سنگ بتن را ضدآب کند.

نکته آخر، بکارگیری یک پیمانکار حرفه ای که در مراحل مرمت و ترمیم سنگ از تجربه بالایی برخوردار است، دنیایی از تفاوت ایجاد می کند و هزینه بالایی هم دارد. بازدید اولیه از وضعیت دیوار و تهیه گزارش که بتواند روش مناسب را برای حوزه کاری توصیف کندبرای ماکان بسیار مفید است. گزارش را نباید با برآورد پیمانکار اشتباه گرفت. برآورد به گزارش اضافه شده است . می تواند پیوست شود. این گزارش ممکن است شامل بخشهایی از تصاویر و طرح های جزیی از کار پیشنهادی باشد. مالک، به سرعت در می یابد که پیمانکار تا چه میزان صلاحیت انجام چنین تغییراتی را دارد. بکارگیری یک پیمانکار با تجربه در زمینه ترمیم دیوار بیرونی، روشی پیشگیرانه است. این گزارش باید شامل برنامه ساخت برای نظارت بر روند کار باشد. بسیاری ازپیمانکاران ممکن است از تهیه چنین گزارشی صرفنظر کنند، در حالی که تهیه آن در تمامی مراحل مرمت و ترمیم بسیار مفید است. این سند می تواند چک لیست شما باشد و میزان پیشروی کار بر طبق برنامه را تعیین می کند و همین امر باعث صرفه جویی در هزینه ها می شود.

تصویر 3: نمایی از پیشروی خرابی در دیوار بلوک بتنی

تصویر 4: نمایی از ترک خوردگی پلکانی روی دیوار سنگی بتنی

تصویر 5: نمایی از انباشت شوره روی یک خط زاویه دار پلکانی و لکه های حاصل از رطوبت

به نظر می رسد دیوار در بارش های شدید، حجم زیادی آب جذب می کند.

توجه: مواد سنگی حاوی انواع مختلفی از نمکها (مانند سولفات کلسیم، سدیم، پتاسیم، کربنات کلسیم و چند ماده دیگر) است. شوره، رسوب بلوری نمکی است که در صورت وجود آب در دیوارهای سنگی تشکیل میشود. سایه های سفید و مایل به خاکستری مربوط به رسوبات نمکی است که هنگام تبخیر آب باقی مانده ات.

تصویر 6: نمایی از ترک های مویی درسرتاسر دیوار سنگی نمادار

تصویر 7: نمایی از لکه های رطوبت روی دیوار نمادار

یکشنبه ۱۴-۱۰-۱۳۹۹